به گزارش قدس آنلاین، تصورش سخت است که در چندماه ۳۰ میلیاردلار ارز از کشور خارج شد وبراساس اظهارات برخی کارشناسان دلار خانگی هم بیش از ۲۰ میلیارددلار برآورد می‌شود که فعلاً در اقتصاد ایران هیچ نقشی ندارد. خروج سرمایه زمانی اتفاق می‌افتد که فعالان اقتصادی ارز ناشی از فعالیت تجاری خود را به کشور وارد نکرده باشند، که ظاهرا دولت با اعمال سیاست پیمان سپاری ارزی به دنبال عدم خروج ارز از کشور است.

■ مقاصد جذب سرمایه ایرانیان
مقاصد سرمایه‌گذاری عمدتاً مکانی است که سرمایه دسترسی به آن بیشتر باشد؛ به عنوان مثال امروزه کشور امارات متحده عربی به دست ایرانیان آباد شده و یا در بخشی از ترکیه نیز همین اتفاق افتاده است. کشورهای آسیای میانه همچون گرجستان، ارمنستان و یا آذربایجان مقصد سرمایه‌های ایرانی است البته بخشی از ایرانیان در کشورهای اروپایی و آمریکایی نیز سرمایه‌گذاری‌های فراوانی انجام داده‌اند. موسوی لارگانی نماینده مجلس با بیان این که از این ۳۰میلیارد دلار ۱۰میلیارد دلار تنها به یک کشور همسایه رفته است، گفت: این در حالی است که عمده این پول‌ها صرف واردات بی رویه، قاچاق وتفریحات می‌شود که در این زمینه برنامه ریزی و مدیریت نداریم.  
این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس ادامه داد: به عبارتی این عده تمایل ندارند که تولید در کشور رونق بگیرد در حالی که اگر به تولید اهمیت داده شود وبرای مردم سودآوری تولید مشخص شده وبالاتر برود دیگر سرمایه‌ها به سمت بازارهای کاذب وبه خارج کشور نخواهد رفت.  
موسوی لارگانی با بیان این که دومین علت خروج سرمایه وسوداگری دربازار ارز وسکه وطلا عدم حمایت از بخش‌های تولیدی است، تأکید کرد: به عنوان مثال ۴سال است که قانون رفع موانع تولید را تصویب کرده‌ایم به طوری که اجرای کامل این قانون می‌توانست بسیاری از مشکلات کشور را رفع کند که متأسفانه‌ به آن عمل نشد و به عنوان نمونه ماده ۲۰این قانون که به موضوع وام‌های ارزی تولیدکنندگان اختصاص داشت، مشخص وتعیین تکلیف نشده است. وی خاطرنشان کرد: در یک مقطع قیمت ارز سه برابر شد و تولیدکنندگانی که وام ارزی از بانک‌ها گرفته بودند نابود شدند ونتوانستند بدهی خود را تسویه کنند واین موضوع تا کنون لاینحل مانده است.

■ نبود برنامه ریزی منسجم در اقتصاد کشور 
دبیرکل خانه اقتصاد ایران هم با بیان این که یکی از دلایل خروج سرمایه از کشور به دلیل نبود ثبات اقتصادی در داخل است خاطرنشان کرد: قطعاً خروج سرمایه‌ها از کشور برای تولید واشتغال وصنعت و سایر بخش‌ها ایجاد مشکل می‌کند که این مسائل‌ به این برمی گردد که در کشور برنامه ریزی منسجم ویکپارچه اقتصادی وجود ندارد تا مردم نیز سرمایه خود را به سمت تولید وفعالیت‌های پربازده وسودآوراقتصادی که به نفع اقتصاد کشور است ببرند که اتفاقاً برای حل همین موضوع باید برنامه ریزی منسجم ویکپارچه دربخش اقتصاد انجام شود.
مسعود دانشمند با بیان اینکه ما تلاش می‌کنیم تا در سال حدود ۵میلیارد دلار سرمایه جذب کنیم، اما آمارها نشان می‌دهد که سالانه حدود ۸میلیارد دلار ارز از کشور خارج می‌شود، اظهارداشت: این موضوع در حالی است که اگر سرمایه‌های کشور بیرون نرود ما دیگر نیازی به تلاش برای جذب سرمایه گذاری خارجی نداریم.
وی با اشاره به خطرات نقدینگی سرگردان در کشور تصریح کرد: یکی از دلایل تشدید خروج سرمایه وسوداگری دربازارهای داخلی کاهش ارزش پول ملی است و به عبارتی مردم وقتی می‌بینند که ارزش پول آن‌ها در حال کاهش است به دنبال بازارهای آنی وکاذب برای خلق ارزش وسود هستند وبه همین علت هم به سمت تولید که سود کمتری نسبت به بازارهای کاذب مانند ارز وطلا دارد، نمی‌آیند؛ بنابراین حفظ ارزش پول ملی هم باید دردستور کارقرار گیرد. وی همچنین با تأکید بر این که بازده تولید باید در کشور بالا برود، تصریح کرد: دراین زمینه ما نیاز به یک مدیریت واحد اقتصادی برای عبور از مشکلات وحمایت از تولید داریم.
کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه نیز بر لزوم تصویب قانونی تحت عنوان «حمایت از سرمایه گذاری داخلی» برای جلوگیری از خروج سرمایه‌ها از کشور تأکید کرد. محمد رضا آرام بنیار در گفت و گو با خبرنگارما با اشاره به وجود «قانون جذب و حمایت از سرمایه گذاران خارجی» تأکید کرد: باید قانونی تحت عنوان «حمایت از سرمایه گذاران داخلی» نیز داشته باشیم تا اگر فردی در داخل سرمایه گذاری کرد مطمئن باشد که اصل و فرع سرمایه‌اش مورد حمایت قرار می‌گیرد و دوم اینکه اگر تغییر قوانین و مقررات موجب آسیب به سرمایه‌های داخلی شد این تضمین وجود داشته باشد که توسط دولت جبران خواهد شود.
آرام بنیار افزود: مشکل اینجاست که در کشور فضای سرمایه گذاری داخلی به خاطر تغییرات خیلی زیاد در مقررات ناامن شده، همچنین هزینه‌های مختلف آن قدر بر گرده سرمایه گذار فشار می‌آورد که سرمایه گذار هر لحظه رسیدن به اهدافش را سخت‌تر می‌بیند.
این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: تغییراتی که در برابری نرخ ارز و ریال اتفاق می‌افتد، تغییرات در قراردادهای خوراک و مواد اولیه، تغییرات در قیمت گذاری مواد اولیه یا قیمت گذاری فروش، بسیار زیاد است، هیچ کدام از این‌ها برای یک مدت معین قابل برنامه ریزی مشخص نیست به طوری که بشود که برای چند سال آینده‌اش برنامه ریزی کرد.
وی تأکید می‌کند: اگر برای فردی حدود سه یا چهار سال زمان سرمایه گذاری و ۵ تا ۱۰ سال زمان برگشت سرمایه‌اش باشد نمی‌تواند برنامه ریزی کند که طی ۱۰ سال چه اتفاقاتی خواهد افتاد این معضل باید تعیین تکلیف شود.

■ لزوم تثبیت شرایط و شیشه‌ای شدن اقتصاد
وی تأکید کرد: مهم‌ترین عنصری که برای حفظ سرمایه‌ها لازم است تثبیت شدن شرایط و به تعبیری شفاف و شیشه‌ای شدن اقتصاد است، دولت باید در برنامه‌های سالانه و پنج ساله خود مشخص کند که مثلا، سالانه ۱۰ درصد نرخ ارز را بالا خواهد برد. در برخی موارد مثل تغییر خوراک گاز باید اعلام کند که فرمول مشخصی برای تغییرات خواهد داشت و فرمولش را هم شفاف اعلام کند.
وی تصریح کرد: یکی دیگر از موارد مهم مغفول این است که در فرهنگ کشور باید به سرمایه گذار احترام گذاشته شود و سرمایه را مقدس بدانیم، چون فردی که میلیارد هادلار سرمایه گذاری در کشور می‌کند نهایت پنج درصد آن را صرف خود و خانواده‌اش می‌کند و ۹۵ درصد دیگر این سرمایه در خدمت عموم جامعه قرارگرفته و صرف ایجاد اشتغال و تولید و بالا رفتن سطح خدمات می‌شود و به کنترل تورم کمک می‌کند در نتیجه کار مقدسی است.

■ پارک سرمایه‌ها در خارج از کشور 
وی با تأکید بر اینکه خروج حجم بزرگ مثل ۵۹ یا ۳۰ میلیارد دلار سرمایه از کشور غیرمحتمل است تصریح کرد: این آمار را تحت عنوان خروج سرمایه قبول نداریم، اما معتقدم چون قیمت ارز بالا رفته ولی دولت سقف آن را محدود به قیمت مشخصی (۴۲۰۰)کرده است، برخی از فعالان اقتصادی این ارز را در حساب‌های خارج از کشور خود پارک کرده‌اند تا وضعیت نوسانی ارز مشخص شود، پس این میزان سرمایه از کشور خارج نشده در حقیقت در خارج از کشور پارک شده و اگر شرایط را مساعد کنیم نه تنها از پارک خارج شده و برمی‌گردد، بلکه میلیاردها دلاراز پول‌های دیگری نیز که در خارج از کشور پارک شده به داخل کشور سرازیر می‌شود.

■ راه حل ها
درعین حال کارشناسان اقتصادی شدت افزایش خروج سرمایه از ایران را یکی از دلایل مهم و تأثیرگذار بر تشدید بحران ارزی کشور قلمداد کرده و بدین جهت، سیاست جدید ارزی دولت برای بازگشت ارز حاصل از صادرات را اقدامی شایسته در بازار ارزی کشور درکنار ثبات اقتصادی می‌دانند. شاید دراین بین اعتماد سازی وتضمین ومشوق هایی می‌تواند ازخروج ارز از کشورجلوگیری کند سیاست‌های حمایتی از بخش‌های تولیدی با حذف موانع کسب وکار وبا هدف ایجاد فضای رقابتی و سودآور می‌تواند خروج سرمایه از کشور را کاهش دهد همچنین برای دارندگان ارز نیز درنظر گرفتن سود به حساب‌های ارزی به عنوان یک سیاست تشویقی و همچنین اعمال سیاست‌های تنبیهی درمورد احتکار ارز می‌تواند پیش نهادهای قابل اعتنایی باشد.